Nowy budżet na trudne czasy
Przygotowanie projektów budżetów miast i gmin na rok 2023 było w ostatnich miesiącach bardzo dużym wyzwaniem dla wszystkich samorządów w Polsce. Od 2019 roku kurczą się dochody budżetowe jst, głównie z powodu obniżek podatku od osób fizycznych, czyli PIT. Najpierw od października 2019 roku został on obniżony do 17 proc. (z wcześniejszych 18 proc.), a następnie, w połowie 2022 roku, w ramach Polskiego Ładu – do 12 proc. W ten sposób samorządy zostały pozbawione istotnej części wpływów, których nie rekompensują wpływy z budżetu państwa. Z drugiej strony rosną wydatki bieżące – koszty opału, energii, odsetek od obligacji, a także materiałów i usług, co powoduje znaczny wzrost wydatków inwestycyjnych.
- Samorządy demolowane są przez władze centralne od kilku lat - mówi burmistrz Krzysztof Chaciński. – Przybywa obowiązków oraz kosztów, ubywa niestety pieniędzy. Ostatni rok to jednak totalny demontaż finansów samorządu terytorialnego w Polsce. Trzeba sobie zdawać sprawę, że koszty obniżenia podatku PIT ponosi głównie samorząd. Czemu rząd nie obniżył akcyzy na paliwo? Odpowiedź nasuwa się sama – taka obniżka wpłynęłaby negatywnie na dochody budżetu centralnego. Łatwiej jest więc zabrać pieniądze samorządom. W Gminie Radzymin, tegoroczne (odgórne) zmiany systemu podatkowego spowodowały, że do budżetu Gminy przestało wpływać ok. 15 mln zł. Przy dobrej koniunkturze gospodarczej poradzilibyśmy sobie. Niestety spadek wzrostu gospodarczego, zwolnienia w firmach, w połączeniu z wysokimi kosztami prądu i gazu oraz szalejącą inflacją sprawiają, że budżety gmin się kurczą, a koszty nieubłaganie rosną. Dlatego przygotowanie projektu budżetu na rok 2023 było nie lada wyzwaniem i wymusiło jeszcze większe „zaciskanie pasa”, szukanie kolejnych oszczędności i dodatkowych wpływów.
Przy konstrukcji budżetu Gminy Radzymin na rok 2023 trzeba było uwzględnić:
- spadek dochodów z tytułu podatku PIT – 11 mln zł
- waloryzację umów na już rozpoczęte roboty budowlane z powodu inflacji – 15 mln zł
- koszt mediów (prąd, gaz) – 3 mln zł
- wzrost kosztów usług, paliwa, potencjalnych podwyżek nauczycieli, dotacji dla przedszkoli i innych – 8 mln zł. Wydatki w dziele Oświata i wychowanie wyniosą w przyszłym roku ponad 83 mln zł (co stanowi blisko 40 % ogółu wydatków).
Aby zminimalizować deficyt budżetowy trzeba było podjąć trudne decyzje o redukcji wydatków bieżących, w tym różnego typu dofinansowań/ulg dla Mieszkańców, a także należało dokonać cięć w administracji i zaplanować wzrost podatków lokalnych.
W projekcie budżetu na rok 2023 założono:
- zawieszenie (na rok) funkcjonowania Bonu Malucha
- zmniejszenie progu dopłaty do biletu aglomeracyjnego Warszawa+ (zejście z 3 do 1 progu dopłaty)
- obniżenie poziomu zniżki - z 30 do 10% - dla posiadaczy RKM na usługi komercyjne w Centrum Medycznym w Radzyminie
- zredukowanie liczby kursów komunikacji pasażerskiej R o ok. 20% - kursy o małej frekwencji, głównie wczesnoporanne i późnowieczorne
- zawieszenie (na rok) współpracy kulturalnej ze Sceną Cegielnia
- jeszcze dalej idące zmniejszenie natężenia oświetlenia ulicznego (obecnie świeci na 80%, a po 22:00 na 60%, w roku 2023 planowane – 60%, a po 22:00 – 30%)
- wyłączenie nocnej iluminacji budynków oraz oświetlenia placów zabaw
- cięcia budżetów jednostek odpowiedzialnych za sport, kulturę oraz remonty
- kolejne zakupy sprzętu, który pozwoli przejęcie części obowiązków w zakresie przewozu osób oraz napraw cząstkowych dróg i częściową rezygnację z zewnętrznych usług
- podwyżkę podatków lokalnych o średnio 16% (poniżej poziomu inflacji).
W projekcie budżetu Gminy Radzymin na rok 2023 założono również zmniejszenie wydatków na administrację.
- Oszczędzanie zaczęliśmy od siebie – mówi Burmistrz Radzymina Krzysztof Chaciński. - Nie wyobrażam sobie sytuacji, aby w tych trudnych czasach oszczędności nie poszukać również w administracji. I mimo, że od wielu lat dbam o to, aby obsługa naszych Mieszkańców była sprawna i na najwyższym poziomie, bez generowania zbędnych kosztów, to mimo wszystko musiałem te oszczędności znaleźć.
W kolejnym roku:
- redukcji ulegnie zatrudnienie o 15%
- zredukowana zostanie liczba punktów oświetlenia w budynkach urzędów
- wymienione zostaną świetlówki na energooszczędne LED
- zmniejszona zostanie liczba aut służbowych
- nie będzie pakietów medycznych
- nastąpi zmiana papieru i kopert na ciemniejszy kolor (z makulatury)
- urząd zrezygnuje częściowo z usług poczty na rzecz doręczeń przez pracowników
- nie będzie dzierżawy dystrybutorów wody i maszyn czyszczących obuwie
- nastąpi rezygnacja z monitoringu części floty
- zmniejszeniu ulegnie ilość prenumerat czasopism fachowych.
Wprowadzając tak liczne oszczędności udało się zminimalizować deficyt budżetowy na rok 2023. W przyszłorocznym budżecie Gminy Radzymin dochody wyniosą 198.625.120 zł, a wydatki 213.061.557,50 zł. Na inwestycje Gmina przeznaczy 56 mln zł. Warto jednak podkreślić, że w nowym budżecie znalazły się inwestycje tylko te, które są już rozpoczęte. W związku z tym że w przyszłym roku planujemy spłacić 6,2 mln zł zobowiązań, zapotrzebowanie na nowy dług wyniesie 6 mln zł.
-----------------------------------------------------------------------
